در این مطلب قصد داریم در مورد سوییچ ها و نحوه ی ساده ی عملکرد آن ها بدانیم . در ادامه به استفاده ی آن ها در صنعت و همچنین مطرح کردن عناوینی همچون رله ها و تفاوتشان با سوییچ ها میپردازیم .
سوییچ ابزاری است که همه روزه در زندگی روزمره ی همه ی ما انسان ها استفاده دارد . ساده ترین و قابل لمس ترین مثال آن ، کلیدهای برق منازل هستند . ما با هر بار زدن کلید ، لامپ محیط مورد نیاز خود را روشن و یا خاموش میکنیم . ما در اصل با این کار در حال کنترل روشنایی محیط هستیم . به بیان دیگر در حال کنترل مداری هستیم که کلید برق را به لامپ روشنایی اتاق ما وصل می کند . پس اگر بخواهیم سوییچ ها را در یک عبارت شرح دهیم میتوانیم این گونه بگوییم : ” ابزاری برای کنترل سیستم ها ” .
هر بار که کلید زنی میکنیم چه اتفاقی در حال رخ دادن است ؟
بیایید درباره ی ساختار داخلی سوییچ ها بیشتر بدانیم.مدار ساده ی الکتریکی روبرو را در نظر بگیرید که با ساده ترین نوع سوییچ ، یک لامپ را روشن و خاموش می کند . اگر به تصویر نمادین مدار دقت کنیم ، سوییچ با دو پایانه و یک تیغه (کنتاکت) که بین این دو قرار دارد ، نمایش داده شده است . با هر بار کلید زنیِ سوییچ این تیغه تغییر وضعیت می دهد . سوییچ ما دو حالت دارد . حالتی که تیغه باز است(حالت فعلی مدار روبرو) و حالت دوم که تیغه بسته است . در حالت اول جریانی که از باتریِ مدار تولید میشود ، بعد از رسیدن به پایانه ها و به دلیل باز بودن تیغه (در واقع باز بودن مدار) به لامپ نمیرسد و باعث روشنایی نمیشود . اما در حالت دوم که کلید زنی میکنیم و تیغه بسته میشود راه جریان الکتریکی هموار می شود ، جریان به لامپ می رسد و آن را روشن میکند.
تصویر یک مدار کلیدزنی ساده
سوییچ توضیح داده شده در مثال های بالا ساده ترین نوع ممکن بود . اما سوییچ انواع مختلفی دارد و در صنعت ، طیف گسترده ای را شامل می شود . همانطور که گفتیم اصلی ترین هدف استفاده از آن ها کنترل سیستم ها است . حال این سیستم میتواند سیستم روشن کردن یک لامپ در یک مدار کوچک باشد ، سیستم روشنایی اتاق خانه ی ما باشد ، سیستم گرمایش در یک موتورخانه باشد ، سیستم خط تولید یک کارخانه باشد ؛ و یا حتی سیستمی باشد که در یک پالایشگاه در حال پالایش سیالات نفتی است .
هدف از این مقاله صرفاً آشنایی با سوییچ ها و نحوه ی عملکرد آن ها است . اگر علاقه مند به یادگیری در مورد طیف های مختلف سوییچ ها هستید میتوانید مقاله ی “انواع سوییچ های صنعتی” را مطالعه کنید .
رله چیست و تفاوتش با سوئیچ ؟
شاید در بحث های کلید زنی مفهومی با نام رله (رله کویل یا رله ی مغناطیسی) را شنیده باشید . رله نوعی سوییچ ریموت با کارکرد الکترومغناطیسی است . در ساختار رله ها نیز از تیغه های الکتریکی استفاده شده است . علاوه بر تیغه یک سیم پیچ مغناطیسی هم وجود دارد . با باردار کردن سیم پیچ توسط سیگنال های الکتریکی ، تیغه های رله شروع به تغییر وضعیت میکنند و کلیدزنی رخ می دهد .
اما استفاده از رله ها چه مزیتی دارد ؟ چرا با وجود سوییچ ها مفهوم رله پدیدار شد ؟
همانطور که گفته شد رله ها توسط سیگنال ها و به صورت ریموت کار میکنند . معمولاً مدارهای صنعتی از طریق سیگنال دهی به کلید زنی میپردازند . اینجاست که اهمیت رله ها نمایان می شود . یا زمانی که بخواهیم چندین مدار را با یک سیگنال کنترل کنیم رله ها کاربرد دارند . مزیت دیگر رله ها محافظت مدار از توان های بالا است . پس در کلیدزنیِ مدارهای توان بالا هم از رله ها بهره میبریم.
مطالبی که عنوان شد مهمترین و کاربردی ترین تفاوت بین رله ها و سوییچ ها بود اما این دو ، تفاوت های گسترده تری دارند که برای اطلاعات بیشتر میتوانید از این مطلب استفاده کنید .
ویدیوی زیر نحوه ی کلیدزنی یک رله ی الکترومغناطیسی را نمایش میدهد :